ریشه‌های یک کسب‌وکار خانوادگی اصیل در صنعت کفش تبریز

پیشینه این کسب‌وکار خانوادگی به بیش از یک قرن پیش بازمی‌گردد، زمانی که پدربزرگ باقر با دستان پرتوان خود و با تکیه بر مهارت استاد-شاگردی، قدم در مسیر ساخت و تولید کفش گذاشت. پس از ایشان، این حرفه توسط پدر خلیل ادامه پیدا کرد و نسل به نسل در خانواده انتقال یافت. این استمرار گویای تعهد و عشق به حرفه‌ای است که ریشه در فرهنگ و هنر تبریز دارد.

اگرچه تاریخ دقیق شروع به ثبت نرسیده، اما از روایت‌های خانوادگی چنین برمی‌آید که این کسب‌وکار بیش از صد سال قدمت دارد. این سابقه طولانی نشان‌دهنده ریشه‌دار بودن برند خانوادگی و تداوم فعالیت در عرصه تولید کفش‌های باکیفیت است.

موقعیت مکانی اولیه و تغییرات آن در طول زمان

در سال‌های نخست فعالیت، مغازه‌ای در بازار کفاشان تبریز تأسیس شد؛ بازاری که به‌عنوان قلب تپنده صنعت کفش در شمال‌غرب کشور شناخته می‌شود. در کنار این فروشگاه، کارگاهی نیز در سرای آلمانی تبریز دایر بود. با گذر زمان و تغییر شرایط، کارگاه تولیدی به جاده تهران منتقل شد. با این حال، فروشگاه اصلی همچنان در همان مکان اولیه در بازار تبریز به فعالیت خود ادامه می‌دهد که نشان از پیوستگی به ریشه‌ها و حفظ هویت کسب‌وکار دارد.

بررسی همکاری‌ها و شراکت‌ها در طول مسیر

بر اساس روایت‌های خانوادگی، هیچ‌گونه شراکت رسمی در دوران پدربزرگ و پدر وجود نداشته است. نکته جالب‌توجه اینکه گفته می‌شود اولین کفش ورزشی فوتبال در تبریز توسط پدربزرگِ پدربزرگ خانواده طراحی و دوخته شده است؛ در زمانی که این نوع کفش‌ها عمدتاً از خارج کشور وارد می‌شدند. این امر نشان‌دهنده نوآوری و پیشرو بودن بنیان‌گذاران در حرفه خود بوده است.

انتقال دانش و مهارت بین نسل‌ها

در این خانواده، مهارت ساخت کفش به‌صورت سنتی و از طریق روش استاد-شاگردی انتقال یافته است:

• پدربزرگ: تحت آموزش اساتید فن کفاشی در بازار تبریز

• پدر: یادگیری مستقیم از پدربزرگ و کار عملی در کارگاه

• پسر: شاگردی نزد پدر و تجربه چندین ساله در کنار ایشان

این روند سنتی باعث حفظ اصالت کار و کیفیت بی‌نظیر محصولات شده است.

نقش دیگر اعضای فامیل در صنعت کفش

در کنار خط اصلی تولید کفش، برخی از بستگان نیز به شکل‌های مختلف در این صنعت نقش داشته‌اند:

• برادر خانواده، آقای محمد در زمینه تأمین و فروش مواد اولیه کفش فعالیت دارد.

• پسرعمو، آقای مرتضی، دارای برند مستقل با نام کفش خوش‌پا است و همچنان در زمینه تولید کفش فعال می‌باشد.

این گستردگی فعالیت، نشان از پیوند عمیق خانوادگی با صنعت کفش دارد.

ادامه مسیر توسط نسل‌های جدید

تا به امروز، سه نسل از این خانواده در تولید و عرضه کفش فعالیت داشته‌اند. با این حال، به دلیل شرایط سخت بازار و کاهش سود نسبت به زحمت، پدر خانواده تمایلی ندارد نسل جدید وارد این حرفه شود. به گفته او، بازار امروز نیازمند صرف وقت زیاد و تحمل فشار زیاد است، اما بازدهی آن به اندازه زحمت نیست.

در حال حاضر، نسل‌های جدید خانواده هنوز به سن فعالیت نرسیده‌اند و ورود رسمی به کسب‌وکار نداشته‌اند. با توجه به شرایط فعلی بازار، آینده این حرفه در خانواده در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

حضور در بازار و نمایشگاه‌های تبریز

یکی از ویژگی‌های بارز این خانواده، ارتباط نزدیک و دوستانه با سایر فعالان صنعت کفش تبریز است. به‌عنوان نمونه:

• آقای جباریان در بازار تبریز با آقای انصاری، یکی از فعالان با سابقه این صنف، همسایه و دوست نزدیک هستند.

• در نمایشگاه مرداد 1403 تبریز، آقای انصاری به همراه همسایه خود آقای سقطی (که ایشان نیز در بازار کفش تبریز فعال‌اند) غرفه‌ای اجاره کرده و در این نمایشگاه حضور یافتند.

این همکاری‌ها نشان از پویایی و تعامل مثبت میان فعالان سنتی بازار کفش تبریز دارد.

نتیجه‌گیری

کسب‌وکار خانوادگی تولید کفش که توسط پدربزرگ باقر بنیان نهاده شد، نمونه‌ای از تعهد، تخصص، و تداوم فرهنگی در صنعت کفش ایران، به‌ویژه در شهر تبریز است. با سه نسل تلاش مستمر، این برند خانوادگی هنوز هم در میان فعالان این صنعت جایگاه ویژه‌ای دارد.

برای آشنایی بیشتر با تاریخچه این برند و مشاهده محصولات، به صفحه اصلی سایت ایرانی پیشه مراجعه کنید.