صنعت قیچی‌سازی، یکی از معدود صنایع دستی و فلزکاری سنتی در ایران که ریشه‌های تاریخی آن به شهر تبریز بازمی‌گردد، در حال حاضر با خطر جدی انقراض روبرو است. این صنعت که ابزارهای حیاتی برای طیف وسیعی از مشاغل، از زرگری و قالی‌بافی گرفته تا کفاشی و ورق‌کاری، فراهم می‌آورد، تنها در یک خانواده در تبریز نفس می‌کشد: خاندان منافی.
نقطه آغاز فعالیت حرفه‌ای خاندان منافی در صنعت قیچی‌سازی به سال ۱۳۱۰ خورشیدی بازمی‌گردد، زمانی که مصطفی منافی، با آموختن این هنر از استاد حمید مقراضی، کارگاه خود را بنیان نهاد. بیش از نیم قرن فعالیت مستمر، او را به یکی از برجسته‌ترین قیچی‌سازان تبریز تبدیل کرد. میراث او اما تنها به ابزارآلات خلاصه نشد؛ بلکه دانش و تجربه نابی بود که قرار بود به نسل بعد منتقل شود.
این وظیفه خطیر بر دوش پسر مصطفی منافی، عمران منافی، قرار گرفت. او که ۴۳ سال از عمر خود را وقف این حرفه کرده است، امروز تنها ادامه‌دهنده راه پدر در خانواده است. در حالی که برادران او به سمت رشته‌های مهندسی و پزشکی رفته‌اند، عمران منافی در کوی پای چراغ، بالاتر از مسجد الوزرا، همچنان با دستان توانمند خود، قیچی‌های دقیق و کاربردی می‌سازد. این قیچی‌ها شامل انواع تخصصی مانند قیچی زرگری، قالی‌بافی، کفاشی، ورق‌بری و چمن‌زنی است که هر کدام نیازمند ظرافت و مهارت خاصی هستند.
آقای عمران منافی، حرفه خود را “دشوار و تخصص‌محور” توصیف می‌کند، اما در عین حال آن را “شریف و سرشار از هم‌نوع‌دوستی” می‌داند. این توصیف، نشان‌دهنده درک عمیق او از نقش حیاتی ابزارهایی است که خلق می‌کند و خدمتی که به جامعه و سایر صنایع ارائه می‌دهد.
با درک نگرانی از آینده این صنعت، آقای عمران منافی گامی فراتر از صرف تولید برداشته‌اند. ایشان در حال حاضر مشغول تألیف کتابی جامع درباره تاریخچه، فنون و اسرار صنعت قیچی‌سازی تبریز هستند. این اقدام ارزشمند، تلاشی است برای مستندسازی و حفظ این میراث گران‌بهای صنعتی که در آستانه فراموشی قرار دارد، تا شاید بتواند جرقه‌ای برای احیای مجدد آن در آینده باشد.
سرنوشت قیچی‌سازی تبریز، در گرو حمایت‌های فرهنگی و صنعتی است تا دستان توانمند هنرمندانی چون عمران منافی، همچنان بتوانند ابزاری را بسازند که بخشی از هویت صنعتی این سرزمین است.
