در دل تبریز، شهری که همواره مهد هنر و صنعت بوده است، حکایتی ۱۳۰ ساله از اصالت، هنر و پشتکار در حرفهای کهن به نام آهنگری، توسط خاندان ایرانی روایت میشود. این داستان، تنها شرحی بر یک کسبوکار نیست، بلکه بازتابی از انتقال دانش، حفظ سنتها و پایبندی به اخلاق حرفهای در طول نسلهاست. هنر آهنگری، که یکی از قدیمیترین مشاغل در تاریخ ایران محسوب میشود، در دستان استادکاران خاندان ایرانی، جانی تازه یافته و به نمادی از کیفیت و اصالت تبریزی بدل گشته است.
قدمت این آهنگری به بیش از ۱۳۰ سال پیش بازمیگردد؛ زمانی که بنیانگذار آن، پدر آقای احد ایرانی، هنر خود را از استاد سرنیزهسازی، استاد علی، آموخت. در آن دوران، محصولات این کارگاه، که در میدان انگج تبریز مستقر بود، مورد استفاده ارتش قرار میگرفت و نشان از دقت، کیفیت و کارایی بالای تولیدات داشت. این شروع، که بر پایه مهارتهای سنتی و دانش بومی بنا شده بود، نویدبخش آیندهای درخشان برای این حرفه در خانواده ایرانی بود.
با گذشت زمان و گسترش فعالیتها، در سال ۱۳۴۸، محل فعالیت این آهنگری به مکانی در نزدیکی مسجد اصفهانیان، پیش از چهارراه گجیل، منتقل شد. این تغییر مکان، نه تنها گامی در جهت توسعه فیزیکی بود، بلکه فرصتی برای دسترسی بهتر به مشتریان و گسترش دامنه فعالیت فراهم آورد. در طول این سالها، آهنگری خاندان ایرانی همواره به عنوان مرکز تولید اقلام فلزی با کیفیت، بهویژه در زمینه ابزارآلات، شناخته شده است.
پدر آقای احد ایرانی، نه تنها در آهنگری مهارت داشت، بلکه در ساخت قیچی نیز سبکی منحصربهفرد را ابداع کرد. این سبک، که الهامگرفته از شیوههای خارجی بود، در زمان خود بسیار چشمگیر و متمایز محسوب میشد و نشان از نگاه نوآورانه و هنرمندانه او داشت. توانایی ترکیب دانش سنتی با ایدههای نوین، یکی از ویژگیهای بارز این نسل از استادکاران بود که توانستند محصولات خود را در سطح بالاتری از رقابت قرار دهند. این نوآوریها، تنها محدود به طراحی نبود، بلکه شامل بهبود فرآیندهای تولید و افزایش دوام و کارایی ابزارها نیز میشد.
امروزه، آقای احد ایرانی، تنها وارث این هنر پدرانه است. با وجود درگذشت پدر و استادش، او با عزمی راسخ، راه آنان را ادامه داده است. اما متأسفانه، سایر اعضای خانواده، به دلایل مختلف، تمایلی به ادامه این حرفه نشان ندادهاند. این موضوع، چالش بزرگی را برای تداوم این میراث ۱۳۰ ساله ایجاد کرده است. در دنیایی که سرعت زندگی و تغییرات تکنولوژیک، بسیاری از مشاغل سنتی را تحتالشعاع قرار داده است، حفظ و انتقال چنین هنری، نیازمند تلاش مضاعف و حمایت همه جانبه است.
بخشی از وصیتنامه پدر استاد احد ایرانی، گوهری است که ارزشهای اخلاقی این حرفه را نمایان میسازد: «از شما میخواهم راست بگویید. اموال خود را برای خودتان و اموال دیگری را برای دیگری بدانید. برای بزرگتر از خود احترام قائل شوید و برای کوچکتر از خود شفیق باشید.» این کلمات، تنها یک وصیتنامه نیستند، بلکه روح حاکم بر اخلاق حرفهای در آهنگری سنتی ایران را به نمایش میگذارند؛ اخلاقی که بر پایه صداقت، امانتداری، احترام و شفقت بنا شده است. این اصول، از دیرباز، ستون فقرات کسبوکارهای سنتی ایران بوده و عامل اصلی اعتماد و وفاداری مشتریان به استادکاران این حرفه به شمار میرفته است.
حکایت خاندان ایرانی و هنر آهنگری تبریز، روایتی است از ۱۳۰ سال تلاش، اصالت و تعهد. این داستان، نه تنها به تاریخچه یک کسبوکار میپردازد، بلکه بر اهمیت انتقال دانش، حفظ سنتها و پایبندی به اخلاق در دنیای امروز تأکید میکند. امید است که با تلاشهایی نظیر تلاش آقای احد ایرانی، این میراث گرانبها همچنان زنده بماند و نسلهای آینده نیز بتوانند از زیبایی و اصالت هنر آهنگری ایرانی بهرهمند شوند.