شهر تبریز، به عنوان پایتخت هنر و صنعت شرق ایران، همواره مهد پرورش استادانی بوده که هنر خود را نه تنها به عنوان شغل، بلکه به عنوان میراثی مقدس سینه به سینه منتقل کردهاند. در این میان، خاندان جواهرساز جایگاهی ویژه دارد؛ خاندانی که عمری به درخشندگی طلایی است که با دستان پرتوانشان شکل میگیرد. این گزارش به بررسی ریشهها، تداوم و تحولات یکی از اصیلترین نامهای زرگری در آذربایجان میپردازد.
بنیانگذار این سنت دیرینه، آقای ابوالقاسم جواهرساز است. علاقه ایشان به فلزات گرانبها و سنگهای قیمتی از سنین نوجوانی، دقیقاً از چهارده سالگی، جوانه زد. این اشتیاق به دانش و مهارت، سرانجام در سال ۱۳۰۰ هجری شمسی به ثمر نشست و اولین شعبه زرگری ایشان تأسیس شد؛ گامی مهم که سنگ بنای شهرت این خاندان را در صنعت جواهرسازی تبریز گذاشت.
امروز، میراث گرانبهای ابوالقاسم در دستان نسلهای بعدی به شکلی گستردهتر ادامه یافته است. آقای غفور جواهرساز به عنوان یکی از چهرههای شاخص این صنعت، مدیریت و هدایت این جریان را بر عهده دارد. نکته قابل تأمل در این خاندان، گستردگی فعالیت اعضا است؛ آقای غفور در کنار نُه برادر خود، که جملگی در حرفه زرگری مشغول به فعالیت هستند، توانستهاند یک قطب تخصصی خانوادگی در این هنر ایجاد کنند. حتی تأثیر این دانش تا تهران نیز کشیده شده است، جایی که نسل جوانتر خاندان در پایتخت به این حرفه اشتغال دارند.
تعهد غفور جواهرساز به این حرفه، خود داستانی شنیدنی است. علاقه وی از ده سالگی شکل گرفت و از سال ۱۳۵۰، بلافاصله پس از فراغت از مدرسه، یادگیری فنون پیچیده زرگری و جواهرسازی را در کنار پدر آغاز کرد. این تجربه زودهنگام، پایهای مستحکم برای مهارت کنونی ایشان فراهم آورد.
تاریخچه فعالیت زرگری جواهرساز، بازتابی از تحولات شهری تبریز است. این مجموعه در گذشته در مرکز تجارت سنتی شهر، یعنی در بازار قیزبسدی تبریز و راسته بازار، فعالیت میکرد. اما برای همگام شدن با نیازهای مشتریان معاصر و حفظ پویایی، این برند اصیل به مکانی جدید و مدرنتر منتقل شده است.
در حال حاضر، زرگری جواهرساز در آدرس خیابان شریعتی شمالی، ساختمان برلیان، طبقه همکف، پلاک ۱۳۷ پذیرای مشتریان خود است. این انتقال، نشان از سازگاری هوشمندانه با محیط شهری دارد، بدون آنکه ذرهای از اعتبار و اصالت دیرینه خود بکاهد.
خاندان جواهرساز با حفظ تخصص اجدادی و حرکت به سوی امکانات نوین، همچنان بر تارک زرگری تبریز میدرخشند.